Ukrayna ve ABD'den yetkililer, bugün Rusya ile savaşın sona erdirilmesi için müzakerelerde bulunmak üzere Suudi Arabistan'da bir araya geldi. Görüşmeler, ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin Beyaz Saray'daki buluşmasından bu yana iki ülke arasında yapılacak ilk üst düzey toplantı olacak. Barış görüşmeleri başlarken, Ukrayna ve Rusya’nın misilleme saldırıları devam ediyor.
ABD ve Ukrayna heyetleri görüşmeleri, bugün Suddi Arabistan'ın liman kenti Cidde'de başladı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından, görüşmelere ilişkin yapılan açıklamada, "Krallık, son üç yıldır bu konuda birçok toplantıya ev sahipliği yaparak barış çabalarını sürdürmüştür" denildi. Toplantı öncesinde salona girerken kısa bir açıklama yapan Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, "Şimdi en önemli konuyu tartışmanın gerekli olduğunu düşünüyoruz, bu süreci nasıl başlatacağız. Çok açığız, çok yapıcı, derin, dostça, ortak bir konuşma yapmak istiyoruz" dedi.
Görüşmelere başlanırken, Ukrayna'nın heyetinde, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Dışişleri Bakanı Andri Sibiha, Savunma Bakanı Rustem Umerov ve Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nde görevli bir albay olan Pavlo Palisa yer alıyor. Görüşmelere ABD heyetinden ise Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz katıldı.
Zelenski: “Makul ve gerçekçi öneriler masada”
Zelenski, dün Suudi Veliaht Prensi ve Başbakan Muhammed bin Salman ile bir araya geldi. Zelenski, dün yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın görüşmelere, “tamamen yapıcı” bir tutumla katılacağını belirterek, ülkesinin Rusya ile olan savaşını sona erdirmeye yönelik müzakerelerden somut sonuçlar beklediğini dile getirdi. Zelenski, “Makul ve gerçekçi öneriler masada. Önemli olan hızlı ve etkili hareket etmek” dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’nin ABD ziyareti ve Trump ile olan Oval Ofis’teki tartışmasından sonra ABD, Ukrayna’ya yardımların kesildiğini duyurmuş ancak daha sonra Zelenski, ABD lideriyle ilişkileri onarmaya çalışmıştı. Zelenski, gelecekteki Rus saldırılarını önlemek için hayati gördüğü ABD’nin güvenlik garantilerini alma ihtimali düşük olsa da bir maden anlaşması imzalamaya istekli olduğunu belirtmişti.
Trump: “ABD, Ukrayna’ya yardımı yeniden başlatmaya neredeyse hazır”
Trump da gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD’nin yardımı yeniden başlatmaya “neredeyse hazır” olduğunu söyledi ve “Ukrayna’nın ciddi şekilde bir sonuca ulaşması için elimizden geleni yapmak istiyoruz” dedi.
Rubio: “Her iki taraf da bu durumun askeri bir çözümü olmadığı konusunda bir anlayışa varmalı”
Cidde’ye giderken konuşan Rubio, Kiev’in barış sağlamak için taviz vermeye ne kadar istekli olduğunun değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Uçakta gazetecilere konuşan Rubio, şunları söyledi:
"Buradan ayrılırken en önemli şey, Ukrayna’nın bu çatışmayı sona erdirmek veya en azından bir şekilde duraklatmak için zorlu adımlar atmaya hazır olduğuna dair güçlü bir izlenim edinmemizdir. Ruslar da zor kararlar almak zorunda kalacak. Bence her iki taraf da bu durumun askeri bir çözümü olmadığı konusunda bir anlayışa varmalı. Ruslar tüm Ukrayna’yı ele geçiremez ve elbette Ukrayna’nın makul bir süre içinde Rusları 2014’te oldukları noktaya kadar geri püskürtmesi de çok zor olacaktır.”
Rubio, maden anlaşmasıyla ilgili hala çözülmesi gereken birçok detay olduğunu da belirtti.
Witkoff: “Washington, Cidde’de önemli ilerleme kaydedilmesini bekliyor”
Trump’ın danışmanı Steve Witkoff da Washington’un Cidde’de önemli ilerleme kaydedilmesini beklediğini söyledi. Ancak ABD merkezli ve Cumhuriyetçilere yakınlığıyla bilinen televizyon kanalı Fox News’te Zelenski’nin bu hafta maden anlaşmasını imzalayıp imzalamayacağı sorulduğunda Witkoff, “Gerçekten umutluyum. Tüm işaretler çok, çok olumlu” dedi ve görüşmelerde istihbarat paylaşımının da ele alınacağını ekledi.
Witkoff, halihazırda Rusya ve Ukrayna ile anlaşmalar yapmaya çalışıyor. Geçtiğimiz ay Rus yetkililerle yapılan barış görüşmelerinde, ABD'yi temsil etmiş ve Rusya'yı ziyaret ederek, ABD'nin Rus Alexander Vinnik'i serbest bırakması karşılığında hapisteki Amerikalı Marc Fogel'in serbest bırakılmasını sağlayan Witkoff, 2022'deki Ukrayna işgalinden bu yana ülkeye seyahat eden ilk üst düzey ABD yetkilisi olmuştu.
Beyaz Saray, Trump’ın Ukrayna politikasını kalıcı bir “barış” sağlamaya yönelik olarak tanımlasa da Batı medyasında yer alan haberlerde, Trump’ın asıl hedefinin, "Zelenski üzerinde baskı kurarak, Ukrayna’nın maden zenginliklerini ABD’ye devretmesini sağlamak" olduğu öne sürüldü.
Rusya ve Ukrayna’nın karşılıklı saldırıları
Görüşmeden önce, Rusya, Kiev ve Ukrayna’nın diğer bölgelerini hedef alan hava saldırıları düzenledi. Ukrayna hava kuvvetleri, ülkenin füze saldırısı tehdidi altında olduğunu duyurdu.
Rusya Savunma Bakanlığı, Kursk bölgesinde üç yerleşim yerinin daha Rus güçleri tarafından geri alındığını açıkladı. Rusya’nın eski Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ise Kiev güçlerinin neredeyse kuşatma altında olduğunu iddia etti. Medvedev, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “Kaynar kazan neredeyse kapandı. Taarruz devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Ancak dün Ukrayna, Rusya’nın başkenti Moskova’ya büyük bir insansız hava aracı (İHA) saldırıları düzenledi. Rus yerel yetkililerine göre, Moskova ve çevresine yönelik gece boyunca gerçekleştirilen "büyük çaplı" İHA saldırısında en az iki kişi hayatını kaybetti, üç kişi de yaralandı. Moskova Bölge Valisi Andrey Vorobyov, can kayıplarının başkentin hemen dışındaki Vidnoye ve Domodedovo kasabalarında meydana geldiğini açıkladı.
Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, şehre doğru gelen 74 insansız hava aracının vurularak düşürüldüğünü belirtti. Bir binanın çatısı, İHA enkazı nedeniyle hasar gördü, ancak Sobyanin bu hasarı "önemsiz" olarak nitelendirdi. Bu saldırı, savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna’nın Moskova’ya yönelik en büyük İHA saldırısı olarak değerlendirildi.
