Bu kapsamda, çalışma gücünü en az %60 kaybetmiş sigortalılar, herhangi bir yaş şartına tabi olmadan yalnızca 1.800 prim günü ile emeklilik hakkına sahip olacak. Ayrıca, vergi indirimiyle emekli olmak isteyen engelli bireyler için de belirlenen prim şartları güncellendi.
Peki, bu düzenleme kimleri kapsıyor? Hangi şartlar yerine getirildiğinde erken emeklilik mümkün hale geliyor? 5 yıl sigortalılık süresiyle emekli olabilmek için hangi kriterler gerekiyor? İşte detaylar...
Malulen ve Engelli Emekliliğinde Yeni Dönem Başladı
TBMM’de kabul edilen yasa ile malulen emeklilik şartlarında bazı değişiklikler yapıldı. Yeni düzenlemeye göre, en az %60 iş gücü kaybı bulunan sigortalılar, yaş şartına bakılmaksızın 1.800 prim günüyle emekliliğe hak kazanacak. Önceden uzun ve karmaşık olan başvuru süreçleri ise kısaltılarak işlemlerin daha hızlı tamamlanması sağlanacak.
Vergi indirimi ile emekli olmak isteyen engelli bireyler için ise sigorta başlangıç tarihine ve engellilik oranına bağlı olarak 3.600 ile 4.400 gün arasında prim ödeme şartı aranacak. Bu yeni düzenlemeyle, erken emekli olabilecek kişi sayısının artması bekleniyor.
Kimler Bu Düzenlemeden Yararlanabilir?
Bu yeni düzenleme, iş gücü kaybı yaşayan birçok çalışanı doğrudan ilgilendiriyor. Ancak, emeklilik hakkından yararlanabilmek için bazı şartların sağlanması gerekiyor:
En az %40 engelli raporu olanlar vergi indirimiyle erken emeklilikten faydalanabilir. Çalışma gücünün %60 ve üzerini kaybedenler ise yaş şartı olmadan malulen emekliliğe başvurabilir. Engellilik durumunun resmi sağlık raporu ile belgelenmesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından onaylanması gerekmektedir.Özellikle SGK Sağlık Kurulu’nun vereceği karar, kişinin hangi emeklilik hakkından yararlanabileceğini belirleyen en önemli faktörlerden biri olacak.
Engelli ve Malulen Emeklilikte Prim Gün Şartı Nasıl Belirlendi?
Engelli emekliliğinde yaş şartı aranmazken, sigortalılık süresi ve prim günü sayısı engellilik oranına bağlı olarak değişkenlik gösteriyor:
%40 - %49 engellilik oranı olanlar: 18 yıl sigortalılık süresi ve en az 4.100 prim günüyle emekli olabilir. %50 - %59 engellilik oranı olanlar: 16 yıl sigortalılık süresi ve en az 3.700 prim günü gerekmektedir. %60 ve üzeri iş gücü kaybı yaşayanlar: 5 yıl sigortalılık süresi ve 1.800 prim günü ile malulen emekli olabiliyor.Bağ-Kur sigortalıları için de belirli şartlar bulunuyor. 1 Ekim 2008’den itibaren Bağ-Kur’lular, engellilik oranına göre değişen prim gün şartlarını tamamladıklarında emekli olabiliyorlar.
Bağ-Kur Sigortalıları Erken Emeklilikten Faydalanabiliyor mu?
Bağ-Kur kapsamında çalışanlar için de erken emeklilik hakkı tanındı. Yeni düzenlemeye göre, engelli oranına bağlı olarak prim gün şartları şu şekilde belirlendi:
%60 ve üzeri engelli olanlar: 15 yıl ve 3.960 prim günü ile emekli olabilir. %50 - %59 engelliler: 16 yıl ve 4.320 prim günü gerekmektedir. %40 - %49 engelliler: 18 yıl ve 4.680 prim günü şartını yerine getirmelidir.Bağ-Kur’lular için getirilen bu düzenlemeyle birlikte, sigortalı olup belirlenen şartları yerine getiren kişiler daha erken emeklilik imkanına sahip olabilecekler.
Memurlar İçin Erken Emeklilik Şartları Nelerdir?
Devlet memurları da bu düzenlemeden yararlanabiliyor. 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olmuş ve %40 engelli raporu bulunan memurlar, 15 yıl (5.400 prim günü) ile emekli olabiliyor.
Ancak, 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olan memurlar için farklı şartlar geçerli. Bu memurların emekli olabilmesi için engellilik oranına bağlı olarak belirlenen prim gününü tamamlamaları gerekiyor.
Yeni Düzenleme ile Neler Değişti?
Yeni yasa, 2008 öncesi ve sonrası farkını kaldırarak emeklilik süreçlerini daha adil hale getirmeyi amaçlıyor. Bundan sonra:
Vergi indirimi belgesi yerine çalışma gücü kaybı oranı esas alınacak. SGK süreçleri hızlandırılacak, böylece emeklilik başvuruları daha kısa sürede sonuçlanacak. Engelli raporlarında değişiklikler yapıldı. Önceden birden fazla hastalık ayrı ayrı değerlendirilirken, artık kişinin yaptığı işe göre toplam çalışma gücü kaybı esas alınacak.Bu değişiklikler yalnızca SSK’lı çalışanlar için geçerli olup, Bağ-Kur ve memurları kapsamıyor.
Mevcut Engelli Raporları Geçerli Olacak mı?
Vergi indirimi raporu bulunan kişiler, emeklilik başvurusu yaparken SGK Sağlık Kurulu’ndan yeni bir iş gücü kaybı raporu almak zorunda. Ancak, mevcut raporu olanlar vergi indiriminden yararlanmaya devam edebilirler.
1.800 Gün Şartı Kimler İçin Geçerli?
Malulen emeklilik hakkından yararlanabilmek için çalışma gücünü %60 ve üzeri kaybetmiş olmak gerekiyor. Bu kişiler:
Resmi sağlık kurulu raporu ile iş gücü kaybını belgelemeli SGK Sağlık Kurulu’ndan onay almalı 1.800 gün (yaklaşık 5 yıl) prim ödemiş olmalıdır.Bu şartları yerine getirenler yaş şartı olmadan malulen emekli olabilecekler.