Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Nurten Saydan, Sağlık Bakanlığı'nın eczacı karlılık oranıyla ilgili yaptığı yeni düzenlemenin yetersiz kaldığını belirterek, ilaç fiyat baremlerinin, reel ekonomik koşullar dikkate alınarak yeniden güncellenmesini istedi.
TEİS Genel Başkanı Nurten Saydan, ANKA Haber Ajansı'na, Sağlık Bakanlığı'nın dün Resmi Gazete'de yayımlanan eczacı kar oranlarını yeniden düzenleyen kararını değerlendirdi.
Sağlık Bakanlığı'nın, ilaç fiyatlarına gelen kur güncellemesi sonucu eczacıların karlarına esas ilaç fiyat baremlerinin de aynı oranda yükseleceğini açıklamasına karşın Saydan, yapılan son düzenlemenin yetersiz kaldığını ifade etti.
Saydan, iki yılı aşkın süredir güncellenmeyen kademeli ilaç fiyat baremleri nedeniyle birçok eczanenin ekonomik darboğaza sürüklendiğini belirterek, "Eczacılar olarak artık feryadımızın duyulmasını istiyoruz. Yaklaşık 10 yıl önce yapılması gereken düzenlemeler, bugün sanki bir lütufmuş gibi kamuoyuna sunuluyor. Ne yazık ki son yapılan barem güncellemesi, mesleğimizin yaşadığı ekonomik sorunları çözmekten uzak kalmıştır. Bürokratlar ve Sayın Cumhurbaşkanımız, mesleğimizin içinde bulunduğu durumu bilmektedirler. Sendika olarak bu sorunları defalarca dile getirdik, sayısız kez kamuoyunu bilgilendirdik" diye konuştu.
"Eczanelerin gelirleri, gider artışını karşılayamaz durumda"
Eczanelerin işletme giderlerinin her geçen gün arttığını, gelirlerin ise bu artışı karşılayamaz duruma geldiğini belirten Saydan, "enflasyon karşısında hızla eriyen eczane ekonomilerinin, sürdürülebilirlik sınırına dayandığını" ileri sürdü.
Saydan, "Unutulmamalıdır ki eczanelerimiz, yalnızca biz eczacılara ait işletmeler değil; halk sağlığının teminatı olan, ülkemizin dört bir yanına yayılan stratejik sağlık birimleridir. Aynı zamanda ülkemizin milli servetidir. Bu nedenle ilaç fiyat baremleri, reel ekonomik koşullar dikkate alınarak ivedilikle ve kalıcı biçimde yeniden güncellenmelidir" ifadesini kullandı.
Eczane ekonomilerinin daha fazla zarar görmemesi ve ilaca kesintisiz erişiminin sürdürülebilmesi için kademeli ilaç fiyat baremlerinin asgari olarak birinci kademenin 0 – 745 lira, ikinci kademenin 745 – bin 491 lira, üçüncü kademenin ise bin 491 lira ve üzerinde belirlenmesini isteyen Saydan, düzenlemenin daha fazla ertelenmesinin halkın ilaca erişimini sağlayan 30 bin eczaneyi doğrudan tehdit ettiğini belirtti.
"İlaç fiyatlandırmasında kullanılan avro değeri güncel kurun çok altında kalmış durumda"
Ülkede reel kur ile dönemsel avro kurunun arasındaki makasın gün geçtikçe açılmasının, ilacın bulunabilir olmasını ciddi şekilde etkililediğini vurgulayan Saydan, özellikle ithal edilen ilaçların güncel kura göre ithalatında sıkıntılar yaşandığını ve yaşanmaya devam edeceğini kaydetti. Saydan, şöyle devam etti:
"Görüldüğü gibi ilaç fiyatlandırmasında kullanılan avro değeri güncel kurun çok altında kalmış ve artık işlevini yitirmiş durumda. Tüm dünyada yaşanan ekonomik dalgalanmalar ve ülkemizde reel kur ile ilaç fiyatlandırmasında kullanılan dönemsel avro kuru arasındaki farkın her geçen gün artması, ilacın bulunabilirliğini ciddi şekilde tehdit etmektedir. Özellikle ithal edilen ilaçların güncel kura göre temininde yaşanan zorluklar, önlem alınamazsa önümüzdeki dönemde de maalesef artarak devam edecektir. Görüldüğü üzere, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan 21,67 liralık avro kuru, güncel 40,86 lira seviyesindeki reel kur karşısında işlevini yitirmiştir."
TEİS Başkanı Nurten Saydan, ilacın bulunabilir ve ulaşılabilir olmasının hayati önem taşıdığını vurgulayarak, "Bulunamayan ilaç, en pahalı ilaçtır. Mevcut durumda ülkemizde ruhsatlı ilaçlara dahi erişimde ciddi sorunlar yaşanırken, yenilikçi tedavilere ve yeni ilaçlara erişim oranımız çok daha vahim bir tablo sergilemektedir. Avrupa Birliği ülkelerinde bu oran ortalama yüzde 72 iken, Türkiye’de bu oran yalnızca yüzde 4 seviyesindedir. Oysa 2018 yılında bu oran ülkemizde yüzde 20 idi. Bu dramatik düşüş, sistemin sürdürülebilirliğini kaybettiğinin açık bir göstergesidir. Biz eczacılara göre, ilaç fiyatlarının belirlenmesinde kullanılan 'Dönemsel Avro Değeri (DAD)' artık geçerliliğini tamamen yitirmiştir" açıklamasını yaptı.
Beşeri İlaçların Fiyatlandırılmasına Dair Karar
Resmi Gazete'de dün yayımlanan Beşeri İlaçların Fiyatlandırılmasına Dair Karar ile ilaç fiyat kararnamesinde eczacı karlılıklarını belirleyen baremler, her fiyat artışında belirli bir referans noktaya (çıpa) bağlanmıştı. Kararda, "Eczacı kar oranlarına esas, depocuya satış fiyatı barem değerleri, avro değerinde yapılan değişiklik oranında artırılır" ifadeleri yer almıştı.
Mevcut uygulamada karlılık dilimleri, birinci kademede 0 - 328 liraya kadar olan ilaçlarda eczacılar için yüzde 28, ikinci kademede, 328 - 657 lira arasında kalan ilaçlarda eczacılar için yüzde 18, üçüncü kademede ise 657 liranın üzerinde kalan ilaçlarda eczacılar için yüzde 13 olarak belirlenmişti.